AYÇİÇEK YAĞI ÜRETİMİ VE DOLUM HATLARI
Ayçiçeği ülkemizde üretimi gittikçe artmakta olan tek yıllık bir yağ bitkisidir.Bitkisel yağ üretiminin %46’ sını ayçiçeğinden sağlamaktayız.Bu yüzden bizim için çok önemli bir üretim bitkisi olup ayçiçeği yağının üretimininde önemine vurgu yapmakta fayda vardır.
İki farklı şekilde ayçiçeği yetiştiriciliği yapılmaktadır. Birincisine yağlı tohumculuk denmektedir. Bulunan bu yağlı tohumlar yani küçük siyah çekirdek, yağ içeriği bakımından çok yüksektir ve ayçiçeği yemi, ayçiçeği yağı yada ayçiçeği ununa işlenir. Aynı zamanda çoğu kuş besleyicisinin tercih ettiği bir tohumdur. İkinci tip yağsız ekim (şekerleme ayçiçeği). Bu tohum ise atıştırmalardan ekmeğe kadar çeşitli yiyecek ürünlerinde kullanılan daha büyük siyah-beyaz çizgili bir tohumdur. Ayçiçeği yağı tüketici ve gıda üreticilerinin ihtiyaçlarını hem sağlıklı, hem de yüksek performanslı, transgenik olmayan bitkisel yağlar için karşılamaktadır.Ayçiçek yağının yapımı ise oldukça basittir.Ham ayçiçeği yağı alınarak rafine edilir.Bu ham olan ayçiçeği yağı hem fizksel hemde kimyasal süreçlerden geçerek sofralarımızda kullandığımız ayçiçeği yağı oluşur.
Yağlı ayçiçeği çekirdeği normal olarak bu adımlara göre işlenir: tohum hazırlama ve temizleme, kabuk ayırma, ayçiçeği çekirdeğinin fiziksel olarak preslenmesi ve sonra kalan yağın yemekteki heksan ekstraksiyonu, degumming, inceltme ve ağartma, kalan sabunu alma, kokudan arındırma ve son olarak depolama.
Öncelikle tohumun yetiştirilme ve hazırlanma süreci vardır.Yağ yapımı için uygun tohumlar yetiştirildikten sonra temizlenme, kabuklarından ayrılma süreci başlar.Bu temizlenme sürecinde toz, kavuzlar, taş-tоprak ve yаbаncı maddelerin ayrılması sağlanarak yağ kayıpları azaltır .Tohum, helezonlar ve elevаtörler vasıtası ile üst eleğe dökülür ve aspirasyon ile ayrılır.Sonrasında yağ ve rutubet kontrolünden geçerler. Üzerinde keskin bıçaklar olan makineden geçerek çekirdek kabuğundan ayrılır.
Yağ iki aşamada alınır.İlk önce filtre pres ünitesine gönderilir burada yağın en büyük kısmı yani %70’ i ayrıştırılır.Geriye kalan kısım ise 2. Aşama olan ekstrasyon ünitesinde yağ çözücü makinelerle çıkartılıyor.Böylece yağ oranı en düşük hale düşürülüyor çekirdekteki ve yağın büyük bir kısmı işlenmiş olarak alınmış olur.
Degumming dediğimiz süreçte ise yağın içerisinde bulunan fosfolipidler ve protein çözünürlüklerini kaybederler ve ayrıştırılırlar.
Nötralizasyon sürecinde ise serbest yağ asitlerinin sodyum hidroksitle sabunlaştırılmaktadır.
Dewaksing aşamasında ise waks moleküllerinin yağı bulanıklaştırması önlenmektedir.Çünkü ayçiçek yağı içerisinde bulunan waks molekülleri ve mumlar yağın içerisinde bulanıklığa sebep olmaktadır.Vinterize Dinlendirme Tanklarına yağ alınır ve burada içerisine bir miktar toprak katılarak topaklanan maddelerin alınması sağlanır.
Ağartma işlemindede yağın daha çok yağ görünümüne gelmesini sağlayan iz metallerinin, oksidasyon ürünleri, fosfolipidleri, sabun kalıntılarının adsorbon ile ayrılmasıdır.Ağartma aşaması 90- 120 dereceyle birlikte 2 saatlik uzun bir süreçle meydana gelmektedir. Buradaki basınç ise 1-8 mm Hg’ye ayarlanmaktadır.
Vіnterіze tanklarından ön ıѕıtıcıya yağ alınır ve yağ ön ısıtıcıdan deodorіze kolonuna dolmaya başlar.Deodorizasyon aşamasında 220- 250 derece sıcaklık ve belli bir basınçlı vakumla birlikte yağa koku, tat, renk içermesini sağlayan maddelerden ayrışması işlemidir.
En sonunda ise otomatik makinelerle yağ özel filtrelerden geçirilerek bidonlara konulup ambalajlanıp kullanıma hazır hale getirilir.Bu işlem yapılırken ise servo dolum makinası yada pnömatik dolum makinası ile yağ dolumu yapılmaktadir.Dolum yapıldıktan sonra çift taraflı etiketleme makinası yada tek taraflı etiketleme makinaları ile şişelerin etiketleme işlemi yapılmaktadır.Etiketleme işlemi yapıldıktan sonra kapakları otomatik makinalarca takılmaktadır.Sonrasında mutfaklarımıza ulaşmak üzere alım- satım yerlerine ulaştırılır.
Ayçiçek yağı üretimi için kullanılan Servo Dolum makinaları , kapak sıkma veya kapak çakma makinaları veya etiketleme makinaları gibi ayrı ayrı makinelerden geçirilip yağa ulaşmak mümkündür.
Comments